प्रख्यात तबलावादक उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे 15 डिसेंबर 2024 रोजी सॅन फ्रान्सिस्को येथे इडिओपॅथिक पल्मोनरी फायब्रोसिसच्या गुंतागुंतीमुळे 73 व्या वर्षी निधन झाले.
. तबल्याला जागतिक कला प्रकारात उन्नत करण्यासाठी प्रसिद्ध, तो दिग्गज संगीतकार अल्ला राखाचा मुलगा होता आणि वयाच्या सातव्या वर्षी त्याने परफॉर्म करण्यास सुरुवात केली. हुसेनने 2024 मध्ये तीनसह चार ग्रॅमी पुरस्कार जिंकले आणि एका रात्रीत ही कामगिरी करणारा पहिला भारतीय म्हणून इतिहास घडवला.
. त्याच्या वारशात जगभरातील संगीतावर अमिट ठसा उमटवणाऱ्या विविध शैलीतील प्रतिष्ठित कलाकारांसोबत सहयोग समाविष्ट आहे.
उस्ताद झाकीर हुसेन यांची सहा दशकांची कारकीर्द अनेक महत्त्वाच्या क्षणांनी चिन्हांकित होती:
सुरुवातीची सुरुवात : पंडित रविशंकर सारख्या दिग्गजांच्या बरोबरीने त्यांनी आपली प्रतिभा दाखवून लहान वयातच परफॉर्म करण्यास सुरुवात केली.
शक्तीची निर्मिती (1973) : जॉन मॅक्लॉफ्लिनसह सहयोगी, भारतीय शास्त्रीय आणि जॅझ यांचे मिश्रण करणारे फ्यूजन संगीत
ग्रॅमी पुरस्कार : हुसेनने 2024 मध्ये तीनसह चार ग्रॅमी जिंकले, एका रात्रीत अशी ओळख मिळविणारा पहिला भारतीय ठरला.
चित्रपट योगदान : त्यांनी वानप्रस्थम चित्रपटासाठी संगीत सल्लागार म्हणून काम केले आणि Apocalypse Now आणि Little Buddha सारख्या उल्लेखनीय चित्रपटांसाठी साउंडट्रॅकसाठी योगदान दिले.
जागतिक प्रभाव : आंतरराष्ट्रीय कलाकारांसोबतच्या त्यांच्या सहकार्याने भारतीय संगीताचा जगभरात विस्तार केला आणि सांस्कृतिक राजदूत म्हणून त्यांचा वारसा मजबूत केला.
"वाह ताज" जाहिरात मोहीम उस्ताद झाकीर हुसेन यांच्या कारकिर्दीसाठी महत्त्वपूर्ण होती कारण त्यांनी कॉन्सर्ट हॉलच्या पलीकडे मोठ्या प्रेक्षकांशी त्यांची ओळख करून दिली. 1990 च्या दशकात ब्रूक बॉन्ड ताजमहाल चहासाठी सुरू करण्यात आलेल्या या मोहिमेने त्यांचे तबला प्रभुत्व प्रतिष्ठित ताजमहालशी जोडले आणि एक सांस्कृतिक घटना निर्माण केली. हुसेनची आकर्षक कामगिरी आणि "वाह ताज बोलिये" ही अविस्मरणीय टॅगलाइन प्रेक्षकांमध्ये गुंजली, ज्यामुळे त्याला घरोघरी ओळख मिळाली आणि सांस्कृतिक दूत म्हणून त्याचा दर्जा वाढला. या सहकार्याने केवळ भारतीय वारसाच साजरा केला नाही तर पारंपारिक आणि आधुनिक ओळख देखील जोडली, ज्यामुळे भारतीय जाहिराती आणि संगीतावर कायमचा प्रभाव पडला.
उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे वडील उस्ताद अल्ला रखा यांच्याशी असलेल्या नातेसंबंधाने त्यांच्या संगीत प्रवासाला आकार दिला. जन्मापासून अल्ला राखाने झाकीरला पारंपारिक प्रार्थनेऐवजी तबल्याच्या तालाची ओळख करून दिली आणि संगीत हे त्याचे भक्तीचे स्वरूप आहे यावर जोर दिला.
. या अनोख्या दीक्षेने झाकीरमध्ये तालाशी सखोल आध्यात्मिक संबंध निर्माण केला, जो संगीतकार म्हणून त्याच्या ओळखीचा केंद्रबिंदू बनला.
आपल्या वडिलांच्या मार्गदर्शनाखाली, झाकीरने लहानपणापासूनच आपल्या कौशल्यांचा गौरव केला, केवळ पारंपारिक तंत्रेच शिकली नाहीत तर नावीन्य आणि क्रॉस-सांस्कृतिक सहकार्याचे महत्त्व देखील शिकले. अल्ला राखाच्या प्रभावाने झाकीरला विविध संगीत शैलींचा शोध घेण्यास प्रोत्साहन दिले, ज्यामुळे फ्यूजन ग्रुप शक्ती सारखे ग्राउंडब्रेकिंग प्रकल्प सुरू झाले.
. त्यांच्या बाँडने संगीताच्या उत्कृष्टतेच्या वारशाचे उदाहरण दिले जे पिढ्यांना प्रेरणा देत आहे.
उस्ताद झाकीर हुसेन यांच्या कारकिर्दीत असंख्य प्रतिष्ठित सहयोगे आहेत ज्यांनी संगीतावर लक्षणीय परिणाम केला:
शक्ती : गिटारवादक जॉन मॅक्लॉफलिन यांच्यासोबत स्थापन झालेल्या या फ्यूजन ग्रुपने भारतीय शास्त्रीय आणि जॅझ यांचे मिश्रण केले, जे जागतिक संगीतात एक महत्त्वाचा खूण बनले.
प्लॅनेट ड्रम : मिकी हार्टच्या सहकार्याने, या पर्कशनच्या जोडीने जागतिक ताल दाखवत सर्वोत्कृष्ट जागतिक संगीत अल्बमसाठी पहिला ग्रॅमी जिंकला.
संगम : जॅझ सॅक्सोफोनिस्ट चार्ल्स लॉईड आणि ड्रमर एरिक हार्लंड या त्रिकूटाने, या प्रकल्पाने जॅझ आणि भारतीय शास्त्रीय संगीत यांच्यातील परस्परसंवादावर प्रकाश टाकला.
तबला बीट सायन्स : इलेक्ट्रॉनिक संगीतासह भारतीय शास्त्रीय संगीत विलीन करून, या गटाने समकालीन आवाजात सीमारेषा ढकलली.
पाश्चात्य कलाकारांसोबत सहकार्य : जॉर्ज हॅरिसन, बेला फ्लेक आणि एडगर मेयर यांसारख्या दिग्गजांसह काम केले, जगभरातील विविध प्रेक्षकांना तबला सादर केला
0 टिप्पण्या