महाराष्ट्र ऑर्डनन्स फॅक्टरी स्फोट: मृतांची संख्या आठवर पोहोचली, भंडारा येथे भीषण स्फोटात सात जखमी....

 

24 जानेवारी 2025 रोजी महाराष्ट्रातील भंडारा येथील ऑर्डनन्स फॅक्टरीमध्ये मोठा स्फोट झाला, परिणामी एकाचा मृत्यू झाला आणि अनेक जखमी झाले. सकाळी 10:30 च्या सुमारास झालेल्या या स्फोटामुळे कारखान्याचे छत कोसळले आणि सुमारे 12 कामगार अडकले. बचावकार्य सुरू असून, दोन जणांची आधीच सुटका करण्यात आली आहे. अधिकाऱ्यांनी घटनेची चौकशी सुरू केली आहे आणि जिल्हाधिकाऱ्यांनी सांगितले की वाचलेल्यांना मदत करण्यासाठी वैद्यकीय पथके साइटवर आहेत. 

रात्री 8 वाजेपर्यंत, भंडारा आयुध निर्माणी स्फोटातील जखमी कामगारांची प्रकृती चिंताजनक आहे. फ्रॅक्चर आणि मऊ ऊतींचे नुकसान यासह अनेक गंभीर दुखापतींसह सात लोकांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. वैद्यकीय कार्यसंघ त्यांच्या परिस्थितीचे बारकाईने निरीक्षण करत आहेत आणि अधिक माहिती उपलब्ध झाल्यावर त्यांच्या पुनर्प्राप्तीवर अद्यतने येतील. सर्व बाधित व्यक्तींना आवश्यक वैद्यकीय उपचार मिळतील याची खात्री करण्यासाठी घटनास्थळी बचाव कार्य सुरू आहे.

भंडारा येथील ऑर्डनन्स फॅक्टरीत हा स्फोट हा स्फोटके बनवताना रासायनिक  पेस्टच्या प्रज्वलनामुळे झाला, जो तोफखान्याच्या कवच निर्मितीमध्ये वापरला जाणारा अत्यंत संवेदनशील स्फोटक पदार्थ आहे. सकाळी 8 च्या सुमारास हा स्फोट झाला, ज्यामुळे दोन कामगारांचा मृत्यू झाला आणि अनेक जण जखमी झाले. अशा स्फोटांमुळे निर्माण होणारी तीव्र उष्णता 12,000 अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचू शकते, ज्यामुळे ते अत्यंत प्राणघातक बनतात. संभाव्य सुरक्षा प्रोटोकॉल अयशस्वी होण्यासह घटना घडवून आणणारी विशिष्ट परिस्थिती निश्चित करण्यासाठी तपास चालू आहे.

ऑर्डनन्स फॅक्टरीत झालेल्या स्फोटानंतर भंडारा येथील समाजाने हळहळ व्यक्त केली आहे. महाराष्ट्र काँग्रेसचे अध्यक्ष नाना पटोले यांच्यासह स्थानिक नेत्यांनी या घटनेला निष्काळजीपणाचे कारण देत सरकारवर टीका केली. आपत्कालीन सेवा बचाव कार्यात सक्रियपणे गुंतलेली आहेत आणि जखमींना मदत करण्यासाठी वैद्यकीय पथके तयार आहेत. जिल्हाधिकाऱ्यांनी रहिवाशांना आवश्यक ते सर्व सहकार्य केले जाईल असे आश्वासन दिले आहे. अनेक स्थानिक लोक या दुःखद घटनेत पीडित आणि त्यांच्या कुटुंबियांबद्दल त्यांच्या संवेदना आणि चिंता व्यक्त करत आहेत

ऑर्डनन्स फॅक्टरीत झालेल्या स्फोटानंतर भंडारा येथील स्थानिक रहिवाशांनी धक्का आणि चिंता व्यक्त केली आहे. अनेकांनी या घटनेचे भयावह वर्णन केले, काहींनी सांगितले की त्यांना स्फोटामुळे घरे हादरल्यासारखे वाटले. रहिवासी सुरक्षेच्या उपायांबाबत आणि कारखान्याच्या कामकाजाच्या तपासाबाबत अधिक पारदर्शकतेची मागणी करत आहेत. भविष्यातील घटना टाळण्यासाठी उत्तरदायित्वाच्या गरजेवर भर देऊन, समजलेल्या निष्काळजीपणाबद्दल समुदायाच्या नेत्यांनी आपला संताप व्यक्त केला आहे. एकंदरीत, समुदायामध्ये असुरक्षिततेची स्पष्ट भावना आहे कारण ते शोकांतिकेमुळे प्रभावित झालेल्यांसाठी उत्तरे आणि समर्थन शोधतात.

भंडारा स्फोटासह अलीकडील अपघातांच्या पार्श्वभूमीवर, आयुध निर्माणींमध्ये सुरक्षा वाढविण्यासाठी अनेक बदल प्रस्तावित केले जात आहेत. मुख्य उपायांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

सुविधांचे आधुनिकीकरण : मॅन्युअल हाताळणी कमी करण्यासाठी आणि सुरक्षा प्रोटोकॉल सुधारण्यासाठी अद्ययावत यंत्रसामग्री आणि तंत्रज्ञानामध्ये गुंतवणूक करण्याची सरकारची योजना आहे

वाढलेले ऑटोमेशन : मानवी चुका कमी करण्यासाठी, उत्पादन प्रक्रियेत उच्च पातळीचे ऑटोमेशन लागू करणे, विशेषत: स्फोटके हाताळण्यासाठी

गुणवत्ता नियंत्रण सुधारणा : सुरक्षा मानकांचे पालन सुनिश्चित करण्यासाठी विशेष गुणवत्ता नियंत्रण विभाग आणि नियमित ऑडिट स्थापित करणे

कॉर्पोरेटायझेशन : उत्तरदायित्व आणि ऑपरेशनल कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी ऑर्डनन्स फॅक्टरी बोर्डाचे कॉर्पोरेट संस्थांमध्ये रूपांतर करणे, ज्यामुळे सुरक्षा पद्धती सुव्यवस्थित करणे अपेक्षित आहे.

या उपक्रमांचे उद्दिष्ट अधिक सुरक्षित कामकाजाचे वातावरण निर्माण करणे आणि भविष्यातील घटनांना रोखणे आहे.